„Król Podbeskidzia – biografia kpt. Henryka Flame Bartka”
Henryk Flame urodził się w 1918 r. W chwili wybuchu II wojny światowej Henryk miał 21 lat, a gdy zakończył w tragiczny sposób „swoją” wojnę miał lat 29. Cały ten okres poświęcił walce o niepodległe państwo. On i jemu podobni mieli marzenie, żeby ich dzieci wychowały się w Polsce, w której sami dorastali, dlatego nie złożył broni, gdy przyszło sowieckie „wyzwolenie”. On i setki innych wychowanych w Polsce międzywojennej, w lasach, w górach i na łąkach, toczyli bezlitosny bój, gdyż wciąż mieli marzenia, których nie potrafiła zniszczyć komunistyczna rzeczywistość.
Zakończenie to, jest podsumowaniem historii życia nie tylko Henryka Flame, ale każdego z jego podkomendnych. Każdego, bez wyjątku, kto w tamtych tragicznych dniach głośno odważył się wymówić słowo „wolność”. Jest to podsumowanie działalności zgrupowania „Bartka” podporządkowanego Narodowym Siłom Zbrojnym – legendarnej armii Polski Podziemnej, w której tysiące chłopców i dziewcząt w swej młodości i entuzjazmie, zapalonych idealizmem i wiarą z bojowym okrzykiem: śmierć wrogom ojczyzny, szli do walki, a tarcze ryngrafów z Matką Boską chroniły ich młode piersi przed wrogą kulą.
„Pod komendą Bartka”
Henryk Flame „Bartek“ jako pilot myśliwca bronił Warszawy we wrześniu 1939 r. Jako kpt. NSZ dowódca największego antykomunistycznego zgrupowania na Żywiecczyźnie i Śląsku Cieszyńskim, walczył w latach 1945-1946 z utrwalaczami władzy „ludowej“ spod znaku UB i NKWD. Książka autorstwa Tomasza Greniucha przedstawia jego losy.
„Śmiertelni. Historia oparta na faktach”
Historie młodych chłopaków żołnierzy zgrupowania, którym dowodził kpt. Henryk Flame „Bartek” niewątpliwie przytłaczają i wzruszają. Pełni nadziei i planów na przyszłość, z ukształtowanym kośćcem moralnym, znaleźli się w niewłaściwych czasach i niewłaściwym miejscu. Dopóki tylko mogli, dopóki starczało im sił i nadziei, nie pozwalali na panoszenie się sowieckiej władzy. Od starszego sierżanta Zdzisława Krausa „Andrusa”, głównego bohatera fenomenalnej powieści Tomasza Greniucha, i innych żołnierzy NSZ możemy uczyć się patriotyzmu rozumianego jako stała dyspozycja do służenia Ojczyźnie, łącznie z wolą oddania za nią życia, gdy zajdzie taka potrzeba.
„Chrystus za nas, my za Chrystusa. Historia Zgrupowania Oddziałów Leśnych NSZ pod dowództwem kpt. Henryka Flamego”
Dr hab. Tomasz Panfil: Książka o Zgrupowaniu NSZ kpt. Henryka Flamego „Bartka” jest właśnie próbą policzenia, zawołania po imieniu tych, których komunistyczni oprawcy mordowali w mroku nocy, wrzucali do tajemnych dołów, zacierali ślady i pamięć. To obowiązkowa lektura dla każdego, kto interesuje się dziejami polskiego podziemia niepodległościowego walczącego z niemieckim terrorem, a następnie komunistycznym zniewoleniem.
Dr hab. Krzysztof Szwagrzyk: Legendarny oddział „Bartka” stał się tematem szeregu opracowań poświęconych antykomunistycznemu oporowi zbrojnemu w Polsce, w tym szczególnie podziemiu na Śląsku Cieszyńskim. Żadne z nich nie było jednak opracowaniem monograficznym, opisującym go w sposób całościowy. Pionierskiego – i co należy podkreślić – trudnego zadania opracowania pełnej historii Zgrupowania podjął się dr Tomasz Greniuch.
Prof. dr hab. Jan Żaryn: Książka, którą państwo mają w swoich rękach, czytana przez mieszkańca Podbeskidzia wzmacnia tożsamość narodową, wpłynie na rozumienie tegoż dziedzictwa, któremu na imię – mała ojczyzna. Ci wszyscy, którzy nie utożsamiają się z dziejami Podbeskidzia, znajdą w niej nowe fakty pozwalające na coraz bogatsze zdefiniowanie fenomenu polskiego patriotyzmu. Bardzo się cieszę, że praca ta trafia na rynek, do polskich mieszkań i domów!
„Groźni. Ostatni żołnierze, pierwsi zdrajcy”
Losy żołnierzy Henryka Flamego „Bartka” po amnestii 1947 r. nie należały do szczęśliwych. Spychani na margines, poszukiwani, tropieni nawet wtedy, gdy zaprzestali antykomunistycznej działalności. Niektórzy wierząc, że los może się jeszcze odmienić, decydowali się na kontynuację walki. Była to już jednak walka prowadzona w absolutnym osaczeniu, gdzie z każdej strony mogła czaić się zdrada. Nawet od dawnych dowódców i towarzyszy broni.
„U boku Bartka. Hołd muzyczny dla Zgrupowania NSZ”
Projekt „U boku Bartka” to muzyczna monografia Zgrupowania Oddziałów Leśnych VII Okręgu Narodowych Sił Zbrojnych pod komendą kpt. Henryka Flamego „Bartka”.
Śpiew towarzyszył żołnierzom NSZ niemal w każdej sytuacji. Podczas nocnych, górskich wędrówek marszowa pieśń pomagała utrzymać równy krok. Podczas czyszczenia broni, nostalgicznych chwil na kwaterach, czy przy zejściu z Baraniej Góry do Wisły na defiladę.
Modlitwy były uroczyście śpiewane każdego dnia: rano, wieczorem i na apelach. To pomagało partyzantom przetrwać i nie tracić nadziei na zwycięstwo.
Dziś oddajemy im hołd aranżując ich pieśni i modlitwy. Do projektu zgłosiły się zespoły muzyczne i solowi artyści: GAN, Irydion, Jarosław Konowałek, Kapela Romanka, Tomasz Kuś & Nordica, Orzeł Biały, Ptaku, Heroica i Weronika Wiktoria.
Inspiracją dla utworów był „Notatnik służbowy” st. sierż. Zdzisława Krausa Andrusa, który zapisał w nim pieśni i modlitwy oraz książka „Pod komendą Bartka”.
Projekt został objęty patronatem honorowym m.in. przez Prezesa IPN.
„Operacja Lawina. Do ostatniego guzika”
Książka „Operacja Lawina. Dzieje przemilczanej zbrodni UB” ukazała się 2012 r. i była próbą rekonstrukcji zdarzeń, które wydarzyły się we wrześniu 1946 r. To wtedy ok. 100 partyzantów NSZ ze Śląska Cieszyńskiego, z okolic Baraniej Góry, przyjechało na Opolszczyznę, gdzie mieli nocować w trakcie drogi na Zachód. Zostali jednak w okrutny sposób pozbawieni życia. Cała akcja okazała się prowokacją Urzędu Bezpieczeństwa.
Dzisiaj o tamtej zbrodni wiemy już znacznie. Dlatego konieczne było zaktualizowanie opisanej wyżej pozycji. To wznowienie nosi tytuł „Operacja Lawina. Do ostatniego guzika”. Opisano w nim odkrycia dokonane w ciągu ostatnich pięciu lat. Tj. ujawnienie miejsca śmierci i pochówku partyzantów na poniemieckim lotnisku w Starym Grodkowie oraz w nieistniejącym już majątku Scharfenberg. Część odnalezionych partyzantów udało się zidentyfikować.
„Operacja Lawina” jest historią ostatnich dni legendarnego oddziału Henryka Flamego ps. „Bartek”. To właśnie on zasłynął patriotyzmem i wielką brawurą, kiedy nie bacząc na milicję i ubeków, zorganizował w Wiśle defiladę oddziału, 3 maja 1946 r., dla uczczenia zakazanego przez władzę święta.
Książka mówi także o wieloletnich poszukiwaniach mogił partyzantów i dokumentacji wyjaśniającej okoliczności tych wydarzeń. Pokazuje ludzi, którzy z wielką determinacją i zaangażowaniem prowadzą poszukiwania w terenie, nie zważając na trudne warunki. Bezsprzecznie to m.in. prof. Krzysztof Szwagrzyk oraz poszukiwacze ze Stowarzyszenia Kryptonim T-IV.
